Rodzaje kart wydawanych przez banki
Choć mało kto o tym wie, Polska jest jednym z niewielu krajów wyróżniających się szybkim rozwojem technologii płatniczych. Choć gospodarka kapitalistyczna rozwija się u nas dopiero od nieco ponad dwudziestu lat to z powodzeniem mieliśmy możliwość pominięcia chociażby etapu płatności czekami a od razu nasze banki zdecydowały się na technologie kart płatniczych. Obecnie też coraz chętniej dokonujemy płatności mobilnych telefonami komórkowymi, kartami typu PayPass czy PayWave. Jednak w dalszym ciągu głównym produktem są karty wydawane przez banki. Jest ich kilka rodzajów, przyjrzyjmy się więc najważniejszym z nich.
Karta bankowa
Pierwszym, i chyba najstarszym rodzajem plastikowego dodatku do konta w banku była karta bankowa. Jej zadaniem była przede wszystkim identyfikacja klienta w placówce bankowej. Wydawana była (teraz o wiele rzadziej) do konta osobistego wraz z numerem PIN. Po pojawieniu się w oddziale banku proszeni byliśmy o okazanie karty po czym pracownik wczytywał kartę w odpowiednim terminalu. Następnie naszym zadaniem było wpisanie kodu PIN – czasem za pomocą karty można było załatwić wszystkie czynności bankowe bez okazania dowodu osobistego. Obecnie ze względu na bardzo duży postęp technologiczny karty bankowe już prawie nie są wydawane. Zastępują je dowody osobiste – mimo że nie mają funkcji przechowywania danych to pracownik banku może w łatwy sposób potwierdzić naszą tożsamość w systemie transakcyjnym tylko na jego podstawie.
Karta bankomatowa
Wraz z rozwojem komputerów dla klientów banków zostały udostępnione maszyny wypłacające gotówkę o każdej porze, czyli tak obecnie popularne bankomaty. Początkowo jednak nie każdy mógł z nich tak łatwo wypłacać pieniądze. Służyły do tego karty bankomatowe, specjalne produkty wydawane tylko do naszego konta. Jeśli więc posiadaliśmy na naszym koncie pieniądze to dzięki transakcji w bankomacie mogliśmy wypłacić tym rodzajem karty pieniądze bez wizyty w placówce banku. Ponieważ w kolejnych latach wprowadzano coraz to nowe plastiki to karta bankomatowa została zastąpiona innymi, bardziej rozwiniętymi produktami. Obecnie niemalże każda karta wydawana przez banki ma funkcję umożliwiającą wypłatę pieniędzy z maszyn stojących na ulicach.
Karta płatnicza
Kolejnym poziomem rozwoju tego typu produktów było wprowadzenie karty płatniczej. Jej zadaniem było dokonywanie płatności w terminalach sklepowych bez użycia gotówki. Zamiast więc nosić w portfelu duże ilości pieniędzy mogliśmy mieć niewielki kawałek plastiku za pomocą którego płaciliśmy za kupowane produkty. Oczywiście na początku liczba terminali była bardzo ograniczona jednak w obecnych czasach możemy dokonywać płatności niemalże wszędzie – w autobusach (biletomaty), restauracjach, sklepach i wielu, wielu innych punktach.
Karta debetowa
Jeszcze nieco inną konstrukcję mają karty debetowe. Dopuszczają one wykonywanie płatności zarówno w ramach limitu pieniędzy które mamy dostępne ale również w kwocie nieco większej. Jeśli posiadamy debet w koncie to karta debetowa pozwala z niego skorzystać – możemy więc dokonać płatności do maksymalnego salda zadłużenia dopuszczalnego przez bank. W tym wypadku skorzystanie z debetu wiąże się jednak z koniecznością zapłaty kosztów odsetek za każdy dzień faktycznego wykorzystania przez nas debetu.
Karta kredytowa
Najpopularniejszym obecnie rodzajem kart są karty kredytowe. Jeszcze kilka lat temu wydawane one były niemalże bez ograniczeń, właściwie każdemu kto chciał. Jednak ze względu na słabą spłacalność karty tego typu często zaczęły być likwidowane przez banki. Obecnie ich liczba spada. Karty kredytowe są tak naprawdę kredytem udzielonym nam przez bank na określony czas – zazwyczaj nie płacimy odsetek przez ponad pięćdziesiąt dni, tak zwany grace period. W skrócie mówiąc chodzi o to, że dokonując transakcji w okresie rozliczeniowym musimy dokonać całkowitej spłaty w ciągu dwudziestu kilku dni od zakończenia tego okresu. Wtedy nie płacimy żadnych odsetek. Jeśli jednak wpłacimy jakąś niższą kwotę to odsetki zostaną nam naliczone za cały czas trwania zadłużenia – może to być więc istotna kwota. Jednak karty kredytowe wykorzystywane z głową mogą być niesamowicie korzystnym rozwiązaniem, chociażby jako sposób na pokrywanie wydatków służbowych które są nam zwracane dopiero po ich rozliczeniu. Często karty kredytowe wiążą się również z dodatkowymi bonusami – może to być ubezpieczenie, zniżki w sieci sklepów czy powiązanie z jakimś programem partnerskim dzięki czemu możemy szybciej gromadzić punkty.
Karty bezdotykowe
W ostatnich latach szczególnie intensywnie rozwijane są dwie nowe technologie pozwalające na dokonywanie płatności kartami bez wprowadzania kodu PIN. Są to PayPass i PayWave – dwa konkurencyjne modele, jednak ich działanie jest właściwie takie samo. Dokonując transakcji w kwocie do 50 złotych możemy zbliżyć kartę i… tyle! Transakcja zrealizowana szybko i bezproblemowo, nie trzeba wpisywać kodu PIN. Jednak w przypadku wyższych kwot transakcji sprzedawca poprosi nas o jego wpisanie. Jednak nie każdy wie, że transakcje powyżej 50 złotych możemy realizować również bez przekazywania karty sprzedawcy – zbliżamy ją do czytnika, wprowadzamy kod PIN i cieszymy się udanymi zakupami. Dla wielu osób przekazywanie karty w ręce sprzedawcy było krępujące. Obecnie problem ten został wyeliminowany, spada więc również ryzyko zgubienia czy kradzieży naszej karty. Jednak jeśli gdzieś poza sklepem karta zostanie nam skradziona to może być wykorzystana do wykonania wielu niewielkich transakcji. Choć ryzyko to jest nie większe niż przy zwykłych kartach to banki coraz chętniej emitują karty tego typu – z prostej przyczyny. Zwiększają one częstotliwość używania karty bo chętniej płacimy za niewielkie zakupy. Warto też pamiętać, że PayPass i PayWave wprowadzane są właściwie w każdym rodzaju kart kredytowych – zarówno w płatniczych, debetowych jak i kredytowych.